Veilig varen begint met goede voorbereiding. Een grondige veiligheidscheck voorkomt niet alleen ongevallen, maar zorgt er ook voor dat u met een gerust hart kunt genieten van uw tijd op het water.
Wettelijke vereisten in België
Voordat we beginnen met de praktische checklist, is het belangrijk om de wettelijke vereisten te kennen:
Voor pleziervaartuigen in België:
- Vaarbewijs (voor motorboten > 15 pk)
- Registratie en kenteken
- Verzekering (WA-dekking minimaal)
- Geldig technisch certificaat
- Verplichte veiligheidsuitrusting (zie hieronder)
Pre-departure Checklist
☑️ Weersomstandigheden
Controleer altijd:
- Actuele weersverwachting voor uw vaargebied
- Windkracht en -richting
- Zichtbaarheid en mistvoorspelling
- Getijdetijden (indien van toepassing)
- Waarschuwingen van de meteorologische diensten
💡 Weertip:
Download een betrouwbare weer-app en controleer deze tot vlak voor vertrek. Weersomstandigheden kunnen snel veranderen.
☑️ Vaartuig inspectie
Motor en systemen:
- Oliepeil controleren
- Koelvloeistof niveau (indien gesloten systeem)
- Brandstofpeil - voldoende voor heen- en terugris plus reserve
- Accu staat en aansluitingen
- Impeller en koelwater inlaat vrij van obstakels
- Riemen en slangen visueel controleren
- Noodstop functie testen
Romp en uitrusting:
- Romp controleren op scheuren of lekken
- Lenspomp testen
- Besturing controleren (roer, stuurkabels)
- Anker en ankerketting/lijn controleren
- Fenders en lijnen aan boord
- Verlichting testen (navigatie- en ankerlichten)
☑️ Verplichte veiligheidsuitrusting
Voor elk vaartuig:
- Reddingsvesten: Eén per persoon, juiste maat
- Reddingsboei: Met lijn (minimaal 30 meter)
- Noodsignalen: Minimaal 4 parachutesignalen
- Brandblusser: Geldig en toegankelijk
- EHBO-kit: Volledig en up-to-date
- Zaklamp: Waterdicht met reservebatterijen
- Fluitje: Voor noodsignalen
Voor vaartuigen >6 meter:
- Marifoon: VHF radio met noodkanaal 16
- Radar reflector: Voor betere zichtbaarheid
- Extra noodsignalen: Rooksignalen en handraketten
☑️ Navigatie voorbereiding
Navigatie uitrusting:
- GPS/Plotter getest en geüpdatet
- Papieren zeekarten als backup
- Kompas gekalibreerd
- Vaarroute gepland en gedeeld
- Alternatieve routes bedacht
- Havens van toevlucht gemarkeerd
Communicatie:
- Marifoon getest en ingesteld op kanaal 16
- Mobiele telefoon opgeladen met waterdichte hoes
- Noodcontacten geprogrammeerd
- Vaarplan bij iemand thuis achtergelaten
Tijdens het varen
Constante waakzaamheid
- Uitkijk houden: Regelmatig 360° rondom kijken
- Weer monitoren: Luister naar weerberichten
- Instrumenten controleren: Temperatuur, druk, brandstof
- Positie bijhouden: Weet altijd waar u bent
- Snelheid aanpassen: Aan omstandigheden en verkeer
Communicatie protocol
Marifoon gebruik:
- Kanaal 16: Alleen voor nood en oproepen
- Werkkanalen: Schakel over voor gesprekken
- Noodoproep: "Mayday, Mayday, Mayday"
- Urgentie: "Pan Pan" voor minder kritieke situaties
Noodprocedures
Man overboord procedure
- Onmiddellijk: Roep "MAN OVERBOORD!" en wijs naar persoon
- Gooi reddingsboei: Zo dicht mogelijk bij persoon
- Blijf wijzen: Verlies persoon niet uit het oog
- Motor stoppen: Gevaar propeller
- Marifoon oproep: Kanaal 16 voor hulp
- Rescue manoeuvre: Williamson turn of figure-8
Motor uitval
- Anker uitbrengen: Voorkom drift naar gevaar
- Marifoon oproep: Meld positie en situatie
- Navigatieverlichting: Zorg voor zichtbaarheid
- Quick check: Brandstof, accu, noodstop
- Wacht op hulp: Probeer geen gevaarlijke reparaties
Brand aan boord
- Mayday call: Onmiddellijke noodoproep
- Brandstof afsluiten: Stop brandstoftoevoer
- Bluswatervoer: Gebruik juiste blusser (geen water op elektrische branden)
- Reddingsvesten aan: Bereid evacuatie voor
- Abandon ship: Indien brand niet te blussen
Eerste Hulp op het water
EHBO-kit moet bevatten:
- Verbandmiddelen (steriel verband, pleisters)
- Pijnstillers (paracetamol, ibuprofen)
- Ontsmettingsmiddel
- Thermometer
- Schaar en pincet
- Latex handschoenen
- Zeeziekte medicatie
- Notitieblok en pen
Veelvoorkomende verwondingen:
- Snijwonden: Druk uitoefenen, verbinden
- Brandwonden: Koelen met zeewater
- Verstuikingen: RICE protocol (rust, ijs, compressie, elevatie)
- Zeeziekte: Medicatie, frisse lucht, horizon kijken
Seizoensgebonden veiligheidstips
Zomer (juni-augustus)
- Extra drinkwater en zonnebrandcrème
- Schaduw en ventilatie in kajuit
- Oververhittingspreventie motor
- Rekening houden met zwemmers en drukke vaarwaters
Winter (december-februari)
- Warme kleding en thermische dekens
- Antivries in alle systemen
- Kortere dagen - eerder terug
- Hypothermie preventie
⚠️ Belangrijk:
Bij twijfel over veiligheid: ga niet het water op. Het is beter een mooie dag te missen dan een risico te nemen met uw veiligheid.
Jaarlijkse veiligheidscontrole
Plan jaarlijks een professionele veiligheidscontrole waarbij alle systemen worden getest:
- Alle veiligheidsuitrusting verversen/controleren
- Brandblusser druk controleren
- Reddingsvesten op beschadigingen inspecteren
- Noodsignalen vervaldatum controleren
- EHBO-kit bijwerken
- Elektrische systemen testen
- Marifoon functioneren controleren
Professionele veiligheidscontrole gewenst?
Onze experts voeren grondige veiligheidscontroles uit en adviseren over de beste uitrusting voor uw vaartuig.
Plan Veiligheidscheck